Spheren
Muziek van
Paul Merkus
Op. 90 Solemnes

De "Solemnes" zijn muziekstukken voor orkest die het gevolg zijn van een compositieopdracht die uitgaat van een vooraf beschreven ritme. Dit in 6/4-maat genoteerde ritme kent een langzaam tempo van kwart = 100 bpm, hetgeen tot een plechtig karakter leidt. Vandaar de naam "Solemnis".

op.90 nr.1 Solemnis I

Deze eerste solemnis is de uitwerking van het vooraf gegeven ritme. Eerst omgewerkt tot een partij voor piano, daarna uitgewerkt voor strijkorkest, en tenslotte voor symfonieorkest. Qua opbouw is de eerste helft voor alleen strijkers, krijgen in het derde deel de houtblazers wat melodielijnen toegewezen, tikt een Glockenspiel hier en daar mee en vind de climax zijn hoogtepunt in het vierde deel met ook trombones en pauken.

op.90 nr.2 Solemnis II

Na de realisatie van de eerste solemnis vroeg ik me af of het een toevalstreffer was of het voorspelbaar gevolg van de gekozen werkwijze. Daarom heb ik hetzelfde vooraf gegeven ritme nogmaals uitgewerkt, voor piano, voor strijkorkest, en tenslotte voor symfonieorkest. Het resultaat is gelijkwaardig, met slechts kleine verschillen: ditmaal naast pauken ook bekkens erbij en in plaats van het Glockenspiel alleen op het laatst even de triangel.

op.90 nr.2 Solemnis III

Driemaal is scheepsrecht en daarom heb ik na de realisatie van de eerste twee solemnes ook nog "Solemnis III" voor symfonieorkest geschreven, weer uitgaande van datzelfde ritme. Maar ditmaal heb ik de 32 maten niet onderverdeeld in 4 x 8 maten, maar in een verdeling van vijf segmenten van 8 + 5 + 5 + 6 + 8 maten. Een ander verschil is de bezetting: het eerste segment uitsluitend twee solo celli, daarna strijkkwartet met harp, daarna strijkorkest met harp en hoorns, vervolgens met ook dwarsfluit en pauken en tenslotte de finale met ook trombones, althobo en klarinet erbij.


Solemnis ritme op.90 nr.0

Solemnis I op.90 nr.1

Solemnis II op.90 nr.2

Solemnis III op.90 nr.3